سعیده نبی‌زاده : از چالش‌های مهم صنعت کشور به‌خصوص در شرایط بحرانی، اهم و مهم کردن برخی صنایع توسط دولت و اولویت‌بندی آنها است و این در حالی است که برخی صنایع با آنکه اندازه کوچکی دارند، از اهمیت زیادی برخوردار هستند. به‌طورکلی می‌توان گفت برخی محصولات اگرچه کوچک هستند اما ارزی که برای واردات آنها از کشور خارج می‌شود یا توان ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیمی که دارند و حتی توان ارزآوری که به‌صورت نهفته در آنها مستتر است همگی باعث می‌شوند این صنایع از پتانسیل‌های بالایی برخوردار باشند اما این توانایی نادیده گرفته می‌شود.
یکی از صنایعی که در کشور چندان مورد توجه قرار نگرفته و با بی‌مهری روبه‌رو است صنعت تنقلات و آدامس و پاستیل و گروه‌های مشابه است؛ این در حالی است که سالانه ارز قابل‌توجهی برای واردات و قاچاق این محصولات از کشور خارج می‌شود به طوری که مدیرعامل شرکت ماسترفوده می‌گوید: ۴۰درصد از بازار آدامس کشور را قاچاق تشکیل می‌دهد.
محمد کریمی معتقد است: اگر مرزهای کشور به معنای واقعی بر روی قاچاق بسته می‌شد، صنعت آدامس به‌تنهایی می‌توانست سه هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند؛ این صنعت به‌شرط تقویت تولیدکنندگان داخلی و توقف کامل قاچاق، پتانسیل ایجاد تحولی عظیم در صنعت کشور و صادرات را خواهد داشت. البته این موضوع نه‌تنها در حوزه آدامس بلکه در همه ابعاد نیازمند توجهی ویژه است که قطعا کار ساده‌ای نیست.
به گفته او بسیاری از افراد و حتی مدیران، آدامس را یک کالای فانتزی می‌دانند؛ اما قاچاق این کالا در حال حاضر ارز زیادی را از کشور خارج می‌کند و موقعیت‌های شغلی زیادی را از بین می‌برد، بنابراین مبارزه با قاچاق این کالا باید به‌صورت جدی موردتوجه قرار گیرد.
پیشرو در تولید آدامس
شرکت ماستر فوده از سال ۸۶ با تولید کیک و کلوچه فعالیت خود را آغاز کرد و از سال ۹۳ تولید محصول آدامس را در دستور کار قرار داد و پس از آن تولید محصولاتی مانند پاستیل، کیک، نوشیدنی‌های پودری گرم و ... را آغاز کرد که با برندهای مختلف مانند بایودنت، اکشن، دکتر بن، بینگو، بینگو پلاس، رنکس و نیچردنت به بازار عرضه می‌شوند.
کریمی می‌گوید: ماسترفوده خود را ملزم به عرضه محصولات باکیفیت می‌داند، اما متاسفانه در شرایط فعلی در بازارهای بین‌المللی به دلیل فعالیت شرکت‌های غیررسمی و زیرپله‌ای، محصولات ایرانی به‌عنوان محصولات بی‌کیفیت شناخته‌شده است و همین موضوع ضربه بزرگی به برندهای مطرح ایرانی و شرکت‌های بزرگ در حوزه صنایع غذایی وارد کرده است. همچنین تغییرات مداوم در حوزه قوانین و سیاست‌گذار‌‌ی‌های محدودکننده در حوزه صادرات، همگی باعث شده است صادرات در صنعت غذا، کار بسیار سختی باشد. مدیرعامل ماسترفوده تاکید دارد: این شرکت از گذشته در حوزه صادرات فعالیت‌های مناسبی داشته که دلیل آن ارتباط بسیار مناسب با کشورهای منطقه ازجمله روسیه، یمن، افغانستان و عراق بوده است. با این‌حال در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات موجود، صادرات به شکل چشمگیری کاهش یافته است.
کیفیت و سلامت؛ دو حلقه صادرات
وی با بیان اینکه در حوزه کیفیت، کشور ما در حال مرور گذشته دو کشور ژاپن و چین است، تاکید می‌کند: ژاپن درگذشته محصولات بی‌کیفیت تولید می‌کرد، اما شخصی به نام دکتر دمینگ، فرهنگ تولید باکیفیت را در این کشور احیا کرد به شکلی که امروزه، ژاپن کشوری با تولید محصولات باکیفیت مطرح شده است. این موضوع در مورد چین نیز مصداق دارد و کیفیت محصولات چینی روزبه‌روز در حال افزایش است. کیفیت‌محور بودن موضوعی ملی است و باید دولت‌ها روی آن تمرکز، نظارت و سرمایه‌گذاری کنند تا کالای ایرانی صاحب اعتبار شود.
کریمی معتقد است: بخشی از این موضوع نیز به تولیدکننده‌ها مربوط است؛ به‌عنوان‌مثال امروز در حوزه تولید شیرینی و شکلات به دلیل کیفی بودن تولید ایرانی شاهد حضور جدی کالای خارجی نیستیم، اما در حوزه آدامس به دلیل تولید پایین محصول کیفی، آدامس‌های خارجی زیادی در بازار وجود دارد. با این‌حال ماسترفوده با تاکید بر دو محور کیفیت و تنوع، توانسته محصول کاملا رقابتی به بازار عرضه کند و به همین دلیل نیز در بین مصرف‌کننده داخلی و خارجی وفاداری برای خود کسب کرده است.
فرمول عبور از بحران چیست؟
تامین‌کنندگان مواد اولیه و ماشین‌آلات در صنعت تولید آدامس اغلب اروپایی هستند و به دلیل تحریم‌ها سیاست‌های آنان در قبال ایران تغییر کرده است. در این شرایط شرکت‌ها از طریق واسطه‌ها و با تحمیل هزینه‌های بالاتر، مواد اولیه را تامین می‌کنند؛ بنابراین شرایط برای تولید سخت شده که انتظار می‌رود در سال آینده بخشی از این مشکلات برطرف شوند.
یک فرمول مشخص در همه دنیا برای برون‌رفت از این وضعیت اقتصادی وجود دارد و آن تک‌نرخی شدن ارز است. بدون شک تک‌نرخی شدن ارز چه در کوتاه‌مدت و چه بلندمدت بزرگ‌ترین لطف به اقتصاد کشور است که باعث بالانس شدن اقتصاد با نرخی واحد و مبتنی بر بازار می‌شود. این مساله در قیمت‌گذاری کالا نیز مصداق دارد و باید بازار قیمت کالا را تعیین کند و نرخ آزاد داشته باشد.
به گفته مدیرعامل شرکت ماسترفوده، ما در فضایی فعالیت می‌کنیم که برخی تصمیمات علمی که در سطح کلان در دنیا گرفته می‌شوند را انتخاب کرده و عملیاتی کرده‌ایم و برخی دیگر را که لازمه توسعه هستند رها کرده‌ایم. به عنوان مثال در هیچ جای دنیا قیمت‌گذاری شبیه ایران نیست و الگوی بازار متفاوت از آن چیزی است که در کشور ما است، اما الگوی مالیات ارزش‌افزوده را از کشورهای پیشرفته گرفته و اجرایی می‌کنیم که این موضوعات با هم تناسبی ندارند.
توسعه تولید در ماسترفوده
مدیرعامل شرکت ماسترفوده می‌گوید: در سال ۹۹ به‌رغم شرایط سخت و شیوع کرونا از پیش‌بینی‌ها جلوتر بودیم و در این سال سخت، پتانسیل‌های بسیار باارزش و قابل‌توجهی از جهت سرمایه‌گذاری‌های تولید و فروش و فناوری ایجاد کرده‌ایم.
به گفته وی در آینده نزدیک ماسترفوده در راستای اعتلای صنعت غذایی کشور و محصولات داخلی باکیفیت، برندها و محصولات جدید را ارائه خواهد کرد و به‌زودی محصولات جدیدی به سبد تولیدات این شرکت اضافه خواهد شد. وی در پایان تاکید می‌کند: در سال‌های اخیر خوشبختانه صنعت آدامس کشور دستخوش تحولات مثبتی شده و این صنعت می‌تواند از محصولات وارداتی به‌طور کامل بی‌نیاز شود، اما قاچاق اجازه بروز و ظهور این اتفاق را نمی‌دهد.
منبع: دنیای اقتصاد